آموزش شهروندی

حقوق شهری و شهروندی در ساده‌ترین شکل تعریف، مردم همان شهروندان یک شهر هستند. مفهوم شهروند و حقوق شهروندی از آن‌دست واژه‌ها و مفاهیمی‌است که با تأخیر، وارد ادبیات حقوقی کشور ما شده است؛ به‌طوری که طراحان قانون اساسی در هیچ‌یک از اصول به‌خصوص فصل سوم (حقوق ملت) این واژه را به ‌کار نبرده‌اند. نخستین ‌بار قانونگذار در سال1383با «قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی» این واژه را وارد ادبیات حقوقی ایران کرد. حقوق شهروندی، یک مفهوم نسبتا وسیع است که شامل حقوق سیاسی و غیرسیاسی می‌شود. حقوق شهروندی در بستر حقوق شهری، از مفاهیمی‌است که جنبه‌های گوناگون شهروند و زندگی شهری را در بر می‌گیرد؛ مباحثی از قبیل:حق برخورداری همه شهروندان از اطلاعات به‌روز، صحیح، دقیق و کافی درباره اداره شهر
حق مشارکت شهروندان در تدوین بودجه شهری و مدیریت شفاف شهری
حق برخورداری از سیستم حمل‌ونقل عمومی کافی با هزینه مناسب
برخورداری از محل سکونت امن بهترین مثال برای درک این حق، زلزله مخوف تهران و گسل‌هایی‌است که این شهر را ناامن کرده است.
حق شهروندان برای برخورداری از محیط‌زیست سالم
برخورداری شهروندان از فضای سالم برای فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی و صرف اوقات فراغت و ایجاد فضاهای عمومی جهت ورزش، مانند پارک‌ها و فضاهای سبز؛ به‌ طوری که در دسترس باشد و مردم در محله بتوانند به‌سهولت از آن استفاده کنند
حمایت خاص از گروه‌ها و افراد آسیب‌پذیر و نقش شهرداری در پاسداشت کرامت انسانی معلولان
حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی شهر
حفظ سلامت و پیشگیری از شیوع بیماری در محله با جمع‌کردن زباله‌ها، انتقال آنها به خارج از فضای شهری و معدوم‌کردن آنها
هدایت فاضلاب‌های تولیدشده در شهر به نقاط خارج از شهر
پاک‌کردن آبراه‌ها از اشیا و زباله‌ها و پسماند‌های احتمالی به منظور جلوگیری از جمع‌شدن و ماندن آب در جوی‌ها.
جایگاه حقوق شهروندی و حقوق شهری محدود به قوانین داخلی کشورها نمی‌شود بلکه این مفهوم مرزها را درنوردیده است؛ به‌‌طوری که امروزه منشور جهانی حقوق شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این منشور عمدتا به بحث شهر و شهرنشینی و حقوق ساکنان شهر‌ها می‌پردازد.